Vinh danh dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại

Tối 31/1/2015, tại Quảng trường Hồ Chí Minh (TP.Vinh, Nghệ An) Lễ vinh danh và đón bằng Di sản Văn hóa phi vật thể nhân loại cho dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đã được tổ chức trang trọng.

Dự lễ vinh danh có ông Nguyễn Sinh Hùng – Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; ông Nguyễn Xuân Phúc – Phó Thủ tướng Chính phủ; ông Vũ Đức Đam – Phó Thủ tướng Chính phủ; Bà Tòng Thị Phóng – Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội; ông Hoàng Tuấn Anh – Ủy viên TƯ Đảng – Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch; Bà Katherine Muller Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam cùng đông đảo lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo hai tỉnh cùng hàng ngàn người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.

Ông Vũ Đức Đam – Phó Thủ tướng Chính phủ phát biểu tại buổi lễ vinh danh.

Bà Katherine Muller Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ vinh danh.

Trong đêm vinh danh, ông Nguyễn Xuân Đường – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã có bài phát biểu chia sẻ: Xứ Nghệ là vùng đất địa linh nhân kiệt. Các thế hệ tiền nhân cũng như người Nghệ Tĩnh hôm nay luôn phải đối mặt với điều kiện tự nhiên vô cùng khắc nghiệt, thiên tai luôn rình rập, nhưng bằng nghị lực và tài trí của mình, đã luôn biết vươn lên trong cuộc sống, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, để tạo dựng một đời sống vật chất, tinh thần phong phú, đa dạng, mà một trong những thành tựu sáng tạo của cư dân vùng đất này, để hôm nay chúng ta được tự hào, là dân ca Ví, Giặm, một loại hình trình diễn dân gian độc đáo, có giá trị nhân văn sâu sắc.
Với những giá trị đặc sắc riêng có, dân ca Ví, Giặm đã được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là sự ghi nhận của UNESCO dành cho dân ca Ví, Giặm, là niềm vinh dự, tự hào không chỉ của nhân dân hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh mà là của nhân dân cả nước. Từ đây, dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đã thực sự trở thành một phần của di sản văn hóa nhân loại”.

Đêm đặc biệt này, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã chúc mừng Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đón nhận sự vinh danh của cộng đồng quốc tế và Bằng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) ghidanh Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”.

Trong giờ phút vinh danh Dân ca Ví, Giặm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng các vị đại biểu, hàng ngàn người dân Nghệ An, Hà Tĩnh đã nhớ lại trước lúc ra đi, Bác Hồ vô vàn kính yêu muốn nghe một câu hò xứ Nghệ. Bác muốn nghe câu ví, nhớ làng Sen từ thuở ấu thơ. Bác muốn nghe câu hát giặm quê nhà… để những bài ca đất nước theo Bác đến mênh mông, để non sông đinh ninh lời hẹn thề: “Rằng đã yêu Tổ quốc mình, càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca”.

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trân trọng cảm ơn UNESO, các tổ chức quốc tế, các quốc gia thành viên đã ủng hộ để Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ, hợp tác quý báu đối với công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của Việt Nam.

“Chúng ta hãy nguyện cùng nhau bảo vệ và phát huy những di sản văn hóa vô giá của Dân tộc, trong đó có Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, để những nguồn mạch thanh trong, ấm nồng hơi thở nguồn cội nuôi dưỡng và nâng cánh tâm hồn Việt; để văn hóa Việt hòa trong dòng chảy văn minh nhân loại; tạo nền tảng tinh thần và động lực xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; để nền Văn hiến Việt Nam truyền lưu muôn thuở”, Phó Thủ tướng nói.

Lãnh đạo hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đón nhận bằng khen của UNESCO.

Phó thủ tướng cũng chia sẻ: “Viết về vùng đất, con người xứ Nghệ, sách Đại Nam nhất thống chí có đoạn: Đất xấu, dân nghèo, tập tục cần kiệm, nhà nông chăm chỉ ruộng nương, học trò ưa chuộng học hành… Đó cũng là vùng đất đã tác thành ra bao lớp hiền nhân, là cái nôi sản sinh, trao truyền cả một kho tàng văn hóa dân gian phong phú, trong đó dân ca ví, dặm Nghệ – Tĩnh là hai “thổ sản” độc đáo. Ví, giặm chính là một phần máu thịt của người dân Nghệ – Tĩnh. Chả thế mà nhà thơ Nguyễn Duy đã viết trong bài Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa: “Bà ru mẹ, mẹ ru ta/Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn”. Lời ca ví, giặm ca ngợi những giá trị sâu sắc và truyền thống như sự tôn trọng với các bậc tiền nhân, hiếu thảo với cha mẹ, lòng chung thủy, tận tụy vì người khác cũng như đức tính thật thà và cách cư xử tử tế giữa người với người, là nét đặc trưng văn hóa cần được lưu giữ và bảo tồn.

Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao những nỗ lực của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, các nhà khoa học, các tổ chức trong nước và quốc tế đã đóng góp tích cực cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị của Dân ca Ví, Giặm nói riêng, của di sản văn hóa của Việt Nam và nhân loại nói chung.

Ông Hoàng Tuấn Anh – Ủy viên TƯ Đảng – Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đón nhận bằng khen của UNESCO do bà Katherine Muller Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam trao.

Lãnh đạo Đảng và Nhà nước tham dự lễ vinh danh.

“Từ ngày hôm nay, những nỗ lực, đóng góp ấy chắc chắn cần và sẽ được tiếp tục với niềm tự hào và trách nhiệm lớn hơn. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa văn hóa, chúng tôi mong muốn và tin tưởng sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ và những tình cảm sẻ chia, gắn kết của các bạn bè quốc tế, để các giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam ngày càng lan tỏa sâu rộng và hòa cùng dòng chảy của tinh hoa văn hóa nhân loại”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Đồng thời, Phó thủ tướng cũng đề nghị chính quyền, nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh cùng các nghệ nhân, nghệ sĩ, cộng đồng thực hành Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch,với tình cảm và trách nhiệm đối với di sản cha ông để lại, cần hợp tác chặt chẽ, triển khai nghiêm túc và hiệu quả Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, để Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được bảo vệ và phát huy bền vững, góp phần bồi đắp tinh thần, cốt cách của con người Nghệ Tĩnh, trở thành một trong những nguồn mạch thanh trong, ấm nồng hơi thở nguồn cội, nuôi dưỡng và nâng đỡ cho tâm hồn, tình cảm của người Việt Nam, dù ở trong hay ngoài nước, trường tồn mãi mãi, ngày càng tươi đẹp.

Lãnh đạo Đảng và Nhà nước tặng hoa chúc mừng hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh nhân sự kiện long trọng này.

Thay mặt Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh cảm ơn sự ghi nhận của bạn bè quốc tế, của các cơ quan, ban ngành trung ương. Trong thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh sẽ tiếp tục nỗ lực phát huy giá trị của dân ca Ví, Giặm để nâng tầm những giá trị văn hóa dân tộc, xứng đáng là di sản văn hóa phi vật thể điển hình của nhân loại.

Mỗi người dân xứ Nghệ Tĩnh đều tự hào về truyền thống của quê hương, tự hào về những di sản quý báu của ông cha để lại. Mặc dù trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, song với sức sống của di sản cùng với sự kế tiếp gìn giữ, trao truyền giữa các thế hệ, di sản Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh vẫn được duy trì và phát triển đến ngày nay.

Dưới đây là một số hình ảnh ấn tượng đêm nghệ thuật “Về miền Ví, Giặm” do PV Dân trí ghi lại:

Toàn cảnh sân khấu Quảng trường Hồ Chí Minh.

Hoạt cảnh thời tuổi trẻ của bác Hồ.

Bác Hồ dặn những người con quê hương trước lúc đi xa đã làm nao lòng người xem.

Hoạt cảnh lời Bác dặn trước lúc Người đi xa đã để lại ấn tượng. Và vở diễn do nghệ sỹ ưu tú Hồng Dương (Trung tâm bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân ca xứ Nghệ) hóa thân vào hình tượng Bác Hồ về thăm quê.

Đêm vinh danh này, 2 tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh đã huy động gần 600 diễn viên chuyên và không chuyên đến từ các CLB dân ca hai tỉnh, Trung tâm bảo tồn và phát huy dân ca xứ Nghệ, Nhà hát truyền thống tỉnh Hà Tĩnh, Đoàn ca múa kịch dân tộc tỉnh Nghệ An, SV Trường múa Việt Nam, SV Đại học Vinh và các em học sinh các trường trên địa bàn.  

Các ca sĩ hàng đầu Việt Nam tham gia chương trình nghệ thuật “Về miền Ví, Giặm”

Những màn biểu diễn nghệ thuật mang đậm chất Ví, Giặm của Nghệ Tĩnh

Với chủ đề “Về miền ví, giặm”, chương trình nghệ thuật đưa khán giả đến với những không gian diễn xướng đặc trưng của người dân lao động hai tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh.

Chương trình được dàn dựng rất công phu…

 
Chương trình nghệ thuật “Về miền ví, giặm” đưa khán giả đến với mảnh đất nặng ân tình, đến với những con người hồn hậu, chân chất qua các trường đoạn Đêm đò đưa nhớ Bác – Một khúc tâm tình – Ân tình xứ Nghệ – Bảo tồn và phát huy dân ca ví, giặm.

Một tiết mục học dân ca Ví, Giặm do NSND Hồng Lựu biểu diễn.

Hàng chục hoạt cảnh nói về đời sống sinh hoạt, trong lao động, trong sản xuất… của con người Nghệ Tĩnh được tái hiện lại trong những vở diễn mang đậm chất dân ca Ví, Giặm.

 

Đêm nghệ thuật “Về miền Ví, Giặm” đã để lại ấn tượng trong lòng khán giả khắp mọi miền Tổ quốc.

Chương trình kết thúc thành công tốt đẹp.